راهنمای خرید مادربرد

انتخاب بهترین مادربرد از بسیاری جهات، جدایی ناپذیرترین بخش  از اسمبل قطعات کامپیوتر شماست. اگرچه اغلب انتخاب بهترین کارت گرافیک و CPU بیشتر مورد توجه قرار می گیرد. هر قسمت از کامپیوتر شما به مادربرد متصل می شود. فرم ظاهری(فرم فاکتور) آن اندازه کامپیوتر شما را نشان می دهد و حتی میزان امکان اتصال به آن را تعیین می کند. همچنین سوکت چیپست/پردازنده، مشخص می کند چه نوع پردازنده ای را می توانید نصب کنید. (برای مطالعه انواع پردازنده ها کلیک کنید). قبل از خرید مادربرد بدانید را بطور کامل شرح می دهیم. در انتها سوالات خود را برای ما بنویسید تا در اولین فرصت کارشناسان متخصص به سوالات شما پاسخ دهند.

در این مقاله می خوانید:

مادربردها - به ویژه مدل های پیشرفته – اغلب از ویژگی های زیاد و پیچه ای برخوردارند. ما اینجا هستیم تا به شما کمک کنیم پیچیدگی ها را ساده بیان کنیم و مطمئن شویم که مدل مناسبی برای نیازهای خود انتخاب کرده اید؛ بدون این که پول بیشتری برای ویژگی های اضافی پرداخت کنید.

سوکت مناسب پردازنده خود را تهیه کنید: پردازنده های عالی را می توانید از برندهای اینتل یا AMD  تهیه کنید. اما قبل از خرید  هر پردازنده ای  که خریداری می کنید، مطمئن شوید که مادربرد شما سوکت آن را هم داشته باشد. جدیدترین تراشه های اصلی AMD از سوکت های AM4 استفاده می کنند. در حالی که پردازنده های اینتل  نسل 10 و یا 11، از سوکت های LGA 1200 استفاده می کنند.

TLDR (راهنمای خرید مادربرد بصورت خلاصه و مفید!)

مادربردهای کوچکتر = اسلات و ویژگی های کمتر! مادربردها در سه اندازه اصلی از بزرگ تا کوچک تولید می شوند: ATX ، Micro-ATX و Mini-ITX(سری مینی کوچتر از میکرو می باشد). می توانید از یک شاسی کوچکتر به همراه میکرو یا مینی برد استفاده کنید ، اما باید به تعداد اسلات PCIe، اسلات RAM و سایر پورت ها اکتفا کنید!

می توانید مبلغ کمتری هزینه کنید: شما اغلب می توانید با 3 میلیون تومان یك مادربرد مناسب پیدا كنید. اما اگر می خواهید پردازنده اینتل را اورکلاک کنید، شکاف توسعه PCIe نسل 4 می خواهید و یا به درگاه‌های زیادی احتیاج دارید، قطعا باید برای خرید مادربرد مناسب بیشتر هزینه کنید! پردازنده های سطح بالایی چون AMD Threadripper به مادربردهای گران قیمت نیاز دارند.

فقط در صورت نیاز به پورت های پیشرفته، بابت Wi-Fi مادربرد پول بدهید. اگر از اتصال سیمی استفاده می کنید، هزینه اضافی برای وای فای پرداخت نکنید. اگر مادربردی با پورت های USB 3.1  نسل دو، و یا Thunderbolt سه دارید، آینده کامپیوترتان به همان خوبی که شکاف توسعه PCIe نسل چهار داشته باشید، تضمین می شود.

بخش مهمی از موارد مهم در راهنمای خرید مادربرد، پردازنده، اندازه مادربرد و پورت ها می باشند. در اینجا هرآنچه لازم است درباره این مفاهیم بدانید را به شما آموزش میدهیم.

چهارچوب اصلی: چیپست ها، اندازه مادربرد، کانکتورها و پورت ها

از چه پردازنده ای برای مادربرد خود استفاده می کنید؟

پردازنده ای که قصد جفت شدن با برد خود را دارید، گزینه های شما را محدود می کند. زیرا سوکت پردازنده در یک مادربرد خاص فقط با خط تراشه ای که برای آن طراحی شده کار می کند.

به عنوان مثال، اگر پردازنده اینتل نسل 10 یا 11 را خریداری می کنید، به یک مادربرد با سوکت LGA1200 نیاز خواهید داشت. پردازنده های نسل نهم قدیمی به بردهایی با سوکت LGA1151 نیاز دارند. AMD این روند را کمی گیج کننده تر می کند زیرا (حداقل در حال حاضر) این شرکت برای همه تراشه های مرسوم خود از Athlons تا Rayzen 9، از همان سوکت AM4 استفاده می کند. اما برعکس، در سال های اخیر اینتل تمایل داشته سوکت ها را از نسلی به نسل دیگر تغییر دهد. اگرچه این روند برای نسل فعلی صدق نمی کند، زیرا سوکت 1200 برای دو نسل در بازار باقی مانده است!

برای مدل های پیشرفته واقعی ، هر دوی اینتل(LGA2066) و ای ام دی(TR4) سوکت های مختلفی دارند تا با اندازه بزرگتر و قدرت پردازنده های Core X و Threadripper خود را تطبیق دهند.

مادربرد چه سایزی می خواهید؟

از مهمترین موارد بعنوان راهنمای خرید مادربرد، اندازه آنها می باشد. بیشتر مادربردهای مدرن در سه اندازه ارائه می شوند:

ATX

استاندارد واقعی می باشد و بیشترین فضای را برای دوشاخه و اسلات ها فراهم می کند.

Micro-ATX

 61 میلی‌متر کوچکتر است. بدین معنا که فضای کمتری برای شکاف های توسعه دارد.

Mini-ITX

می تواند برای یک کامپیوتر کوچک (mini pc) مناسب باشد. اما معمولاً فقط برای یک کارت الحاقی (مانند کارت گرافیک) و همینطور اتصالات کمتر ذخیره سازی و RAM کافی خواهد بود.

به چه پورت هایی نیاز دارید؟

برای اطمینان از اینکه گزینه های اتصال خارجی مورد نظر شما وجود دارد، بررسی نواحی ورودی و خروجی مادربرد همیشه مهم است، اما بررسی هدرهای USB مادربرد هم هم فراموش نکنید! زیرا بدین شکل می توانید پورت های بیشتری را از طریق اتصال پنل جلویی بر کیس کامپیوتر را تجربه کنید، و یا براکت های شکاف توسعه ارزان در قسمت پشتی اضافه کنید.

در اینجا لیستی از درگاه(پورت) های متداول وجود دارد که قبل از خرید مادربرد خود باید آنها را بشناسید:

USB 3/USB 3.1 Gen1

از این پورت احتمالا نمی توانید زیاد داشته باشید، زیرا اکثرا فقط با وسایل جانبی کار می کنند.

USB 2

کندتر از USB 3/USB 3.1  می باشد، اما برای کیبورد، ماوس و بسیاری از دستگاه ها بسیار مناسب است.

USB 3.1/3.2 Gen2

هنوز لوازم جانبی زیادی از این پورت استاندارد استفاده نمی کنند. اما 10 گیگابیت بر ثانیه پهنای باند را ارائه می دهد که دو برابر میزانی است که با USB 3/USB 3.1 Gen1  دریافت می کنید!  پورت های   USB 3.2 نسل دو 2×2 با دو خط 10 گیگابیت بر ثانیه، این پهنای باند را دو برابر می کند. اما اغلب شما فقط یکی از این درگاه ها را در صفحه های متوسط و بالا می بینید.

USB Type C

این درگاه ها می توانند با USB 3.1 Gen1 یا USB 3.1 Gen2 سازگار باشند و برای دستگاه های جدیدتر مانند تلفن ها طراحی شده اند. برخی از آنها فقط USB 2.0 هستند و اغلب به عنوان درگاه های Audio USB-C با هدف اتصال هدست های USB-C شناخته می شوند.

HDMI / DisplayPort Video out

فقط درصورتی که قصد استفاده از گرافیک یکپارچه را داشته باشید به این موارد نیاز دارید. کارت های گسسته درگاه های خاص خود را دارند.

پورت های AUDIO

اگر قصد دارید بلندگوهای آنالوگ یا هدفون را به هم متصل کنید مهم خواهند بود.

پورت های PS/2

در اینصورت با کیبورد و ماوس های واقعاً قدیمی هم می توانید کار کنید!

Thunderbolt

این پورت بندرت در مادربردها یافت می شوند، اما برخی از بردها از طریق کارتهای الحاقی بخصوصی از آن پشتیبانی می کنند. آنها سریعترین اتصالات ممکن را تا حداکثر 40 گیگابیت بر ثانیه فراهم می کند!

به چند اسلات RAM نیاز دارید؟

این روزها اکثر مادربردهای متداول دارای چهار اسلات RAM هستند، اگرچه مدلهای جمع و جور Mini-ITX اغلب فقط دارای دو اسلات هستند و بردهای سطح بالای HEDT غالباً 8 عدد را ارائه می دهند. البته میزان اسلات رم، تعداد رم هایی که می توانید نصب کنید را محدود می کند.

اما برای کارهای اصلی و گیمینگ، 16  و 32 گیگابایت کافی است. و حتی فقط با دو اسلات می توانید به اندازه 64 گیگابایت RAM نصب کنید. البته توجه داشته باشید اغلب مادربردی که برای نصب رم های شما، هشت جایگاه اتصال در نظر گرفته، ایمنی بالاتری برای رم های شما به ارمغان می آورد.

به چه شکاف های توسعه ای بر مادربرد نیاز دارید؟

این روزها در خرید مادربرد، به احتمال زیاد فقط با دو نوع روبرو خواهید شد: شکاف PCIe x1 کوتاه(که اغلب برای مواردی مانند USB و SATA استفاده می شود) و شکاف PCIe x16 طولانی تر (برای کارت های گرافیک، کارت های RAID و حافظه های PCIe بسیار سریع استفاده می شود) . اگر قصد نصب یک کارت گرافیک منفرد، چند درایو SATA/M.2، شاید ضبط ویدیو یا کارت صدا را دارید، با اغلب برد های ATX یا Micro-ATX که حداقل یک کارت ارائه می دهند، برای شما مناسب خواهند بود. زیرا معمولا حداقل یک اسلات x16 و یک یا دو اسلات x1 را به شما می دهند.

اما توجه داشته باشید که X570 و B550 اخیر، و همچنین بردهای آینده Rocket Lake-S اینتل (و حتی برخی از برد های Z490 نسل قدیم) نیز از PCIe 4.0 پشتیبانی می کنند نه 3.0 که چند سال گذشته استاندارد بوده است. PCIe 4.0  از نظر فنی پهنای باند موجود در هر مسیر  PCIe را دو برابر می کند. اما جدای از SSD های PCIe 4.0، اکثر دستگاه ها هنوز از مزایای اصلی این شکاف توسعه بهره مند نشده اند.

با این حال ، فهمیدن اینکه چند درایو و کارت می توانید نصب کنید مشکل است، زیرا مهم نیست که چند اسلات فیزیکی داشته باشید ، تعداد محدودی از خطوط HSIO(ورودی خروجی های پرسرعت) و PCIe وجود دارد که همه قطعات باید به اشتراک بگزارند. ما می توانیم 3000 کلمه را صرف توضیح کار این خطوط(lane) کنیم، اما نکته اصلی این است که بسیاری از مادربردهای هنگام خاموش کردن برخی اتصالات در زمان نصب سخت افزار در اسلات های خاص، محدودیت های پهنای باند را جبران می کنند.

به عنوان مثال، افزودن درایو PCIe M.2 ممکن است برخی از پورتهای SATA را غیرفعال کند، یا نصب کارت در یک اسلات سوم PCIe ممکن است اسلات دوم (یا سوم) M.2 را غیرفعال کند، و ... . این مسائل نسبت به مدل مادربرد بسیار متفاوت است، بنابراین به نظر لازم است قبل از خرید مادربرد با متخصصین امر مشورت کنید.

گفته شد، اگر قصد دارید تعداد زیادی درایو و کارت را به رایانه شخصی خود وصل کنید، لازم است یکی از سیستم عامل های سطح بالای HEDT را در نظر بگیرید. زیرا آنها دارای خطوط PCIe بیشتری برای کار هستند. همه پردازنده های AMD Threadripper دارای 64 خط (LANE) می باشند، در حالی که پلت فرم Core X رقیب اینتل ، بسته به پردازنده مرکزی و حداکثر 24 مسیر از چیپست ، تا 44 مسیر را فراهم می کند. بنابراین اگر می خواهید چندین کارت گرافیک و یک سری RAID حافظه PCIe / NVMe یا سایر سخت افزارهای پهنای باند را به سیستم خود متصل کنید، این سیستم عامل های پیشرفته قطعاً به نیاز شما پاسخ می دهند.

کدام چیپست(پردازنده) را باید تهیه کنید؟

انتخاب پردازنده شما گزینه های سازگار با تراشه شما را محدود می کند و اگر بالاترین مصرف کننده تراشه های Intel یا AMD (Core X یا Threadripper) را انتخاب کنید، فقط یک گزینه خواهید داشت (X299 برای Intel یا X399 برای AMD)!. توصیه ما بعنوان راهنمای خرید مادربرد؛ به کاربرانی که فقط می خواهند یک کارت گرافیک و چند درایو نصب کنند؛ این است که یک چیپست زیر Z590 یا X570 اینتل برای AMD، ویژگی هایی مورد نظر را بدست آورید.

پیش از این ، اگر مثلاً یک مادربرد H470، B460 یا H410 را در اینتل انتخاب میکردید، گزینه اورکلاک را از دست می دهید! اگرچه فقط تعداد اندکی از تراشه های اصلی اینتل برای اورکلاک قفل شده اند (محصولاتی که نام مدل آنها به K ختم می شود) اما به نظر می رسد با مادربردهای آینده سری 500 اینتل در حال تغییر باشد.

از سویی دیگر در AMD، چیپست های B550/X570 (و همچنین B450 ، B350 و B300 قدیمی) هنوز از اورکلاک پشتیبانی می کنند. اگرچه برخی از پورت های سریع USB و SATA و مسیرهای PCIe را از طریق چیپست X570 از دست خواهید داد، اما گزینه های اتصال کافی برای پشتیبانی از بیشتر کارهای اصلی کامپیوتر باقی مانده است. اگر به پورت و درایو بیشتری احتیاج دارید، ارتقا مادربردتان به X570 ارزش خرج کردن را خواهد داشت! مخصوصاً با توجه به اینکه بسیاری از B550 با قیمت بالاتر، به اندازه بسیاری از مدل هایX570 ، گرانند.

آیا قصد اورکلاک دارید؟

همانطور که در قسمت پردازنده ها اشاره کردیم  اگر می خواهید از اینتل بیشتر برای اورکلاک استفاده کنید، برای مادربردهای قدیمی، باید یک چیپ ست Z490 و یک پردازنده با حرف “K” در مدل خود انتخاب کنید (مانند Core i7-8700k) یا به پلتفرم پیشرفته X299 و یک تراشه Skylake X فکر کنید. به نظر می رسد که مادربرد های سری پایین تر 500 اینتل نیز امکان اورکلاک را فراهم می کنند. اگرچه هنوز به پردازنده “K” قفل نشده احتیاج دارید. اما برای AMD، همه چیز بسیار ساده تر است! تقریباً همه چیپست های رایزن نسل فعلی، از اورکلاک پشتیبانی می کنند و همه چیپ ست های ارزان قیمت (A320 و A300) نیز از اورکلاک پشتیبانی می کنند.

اما این بدان معنا نیست که کاربران اصلی باید پردازنده های خود را اورکلاک کنند! همانطور که در راهنمای اورکلاک پردازنده اینتل هم گفتیم، برای اینکه پردازنده شما سرعت کلاک بالاتری نسبت به استاندارد داشته باشد، احتمالاً هزینه اضافی برای یک سیستم خنک کننده پیشرفته و یک مادربرد پیشرفته را باید پرداخت کنید. وقتی همه این هزینه های اضافی را در نظر بگیرید، بهتر است بودجه بالاتری برای پردازنده ای در نظر بگیرید که با سرعت کلاک بیشتری در حالت استاندارد کار می کند!

اکنون، اگر از قبل یک چیپست پیشرفته دارید و می خواهید آن را بیش از پیش تحت فشار قرار دهید، یا فقط میخواهید از این چالش لذت ببرید، پول و زمان اضافی را صرف آزمایش اورکلاک پردازنده خود خواهید کرد!

صدا (Audio) چطور؟!

تا زمانی که این گزینه برایتان خیلی مهم نباشد، اغلب از سخت افزار نامناسبی برای صدا بهره مند می شوید و یا پایین ترین سطح مادربرد ممکن را انتخاب می کنید.

کیفیت صوتی مادربرد در درجه اول توسط رمزگذار صوتی (یا همان چیپست پردازش صدا) مورد استفاده قرار می گیرد. بنابراین، اگر بدنبال کیفیت صدا هستید ، می توانید قبل از خرید کدک مورد نظر خود را جستجو کنید و ببینید آیا این یک مدل میان رده است یا مدل پیشرفته. از طرفی شما هنوز می توانید یک کارت صدای اختصاصی یا بلندگوهای USB را انتخاب کنید که سخت افزار DAC(مبدل دیجیتال به آنالوگ) را به طور کامل به خارج از رایانه منتقل کنند.

راهنمای خرید مادربرد برای داشتن آپشن های اضافی!

با توجه به تعداد زیاد ویژگی هایی که سازندگان مادربرد گاهی به مادربردها اضافه می کنند - مخصوصاً مدل های پیشرفته - بحث در مورد همه آنها غیرممکن است. اما در اینجا چند مورد وجود دارد که قابل توجه می باشند:

سوئیچ های روشن / خاموش روی برد

این ها می توانند در مراحل اولیه ساخت مفید باشند. یا اگر سیستم شما در یک جعبه باز برای محک زدن و یا آزمایش(بنچمارک) قطعه‌ای قرار دارد. اما برای یک کاربر عادی، دکمه های روی برد (که بعضی اوقات شامل دکمه هایی برای پاک کردن CMOS یا انجام اورکلاک ابتدایی می شود) ضروری نیستند.

بازخوانی های تشخیصی LED

اسپیکر کوچکی که به هدر مادربرد متصل می شود تا در صورت بروز خطا صدای بوق تشخیصی بزند. در جای خود ، بسیاری از مادربردهای میان رده و پیشرفته اکنون از یک نمایشگر دو یا سه رقمی برای همین منظور استفاده می کنند و در صورت بروز مشکل، یک کد عددی آلفا به شما می دهند. این می تواند در هنگام اسمبل کامپیوتر یا به روزرسانی کمک بزرگی باشد. زمانی که فراموش کرده اید چیزی را به برق متصل کنید، چیزی به درستی سرجایش نیست نیست یا یکی از اجزای سازنده شما معیوب باشد؛ این اسپیکر قطعا مفید واقع می شود.

کارت Wi-Fi

اگر اترنت نزدیک کامپیوتر ندارید، بدردتان  میخورد. اگر قصد دارید کامپیوتر شخصی خود را سالهای سال نگه دارید، به مادربردی با وای فای 6 نگاهی بیندازید.

پورت های اترنت دوتایی

یک پورت اترنت گیگابیتی دارای پهنای باند زیادی برای ترافیک اینترنت است. بنابراین این امر عمدتا درصورتی که قصد دارید از کامپیوتر به عنوان سرور استفاده کنید و برد می تواند دو اتصال را در یک واحد جمع کند، مفید می باشد. اگر به شبکه های سیم کشی سنگین نیاز دارید، به دنبال یک مادربرد با اترنت 2.5 گیگابایت یا 10 گیگابایت باشید.

زیبایی چقدر برای شما مهم است؟

بخشی از راهنما خرید مادربرد و یا هرمحصولی، باید سلیقه شما را هم در بر بگیرد! اگر تنها زمانی که می خواهید داخل کیس کامپیوترتان را نگاه کنید، زمانی است که آن را خاموش کرده اید، نیازی به تهیه مادربرد دارای نورپردازی و هیتسینک های RGB نمی باشد! با این حال ، اگر کیس شما درب پنجره ای دارد، باید مادربردی تهیه کنید که دوست دارید به آن نگاه کنید - اگر دوست دارید با چراغ همراه باشد.

فقط بخاطر داشته باشید که، اگر به خصوص یک کاربر تازه کار باشید، یک مادربرد تیره می تواند اسمبل یا آپدیت سیستم شما را دشوارتر کند، زیرا دیدن لیبل های روی برد سخت تر خواهد بود. همچنین ، اگر در حال ساخت سیستمی هستید که می خواهید تا حد ممکن تمیز به نظر برسد (یعنی چند سیم قابل مشاهده در اطراف مادربرد داشته باشید!)، به دنبال یک مادربردی باشید که فن و هدرهای USB آن در کناره ها باشد و SATA و  USB در یک طرف باشند. این کار دستیابی به یک ساختار تمیز را بسیار ساده تر می کند.

• سوالات خود را در ارتباط با این مقاله از ما بپرسید.
• نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.
• با نظرات خود به ما در بهتر شدن مقالات کمک کنید.
• منبع مطالعاتی 

اشتراک گذاری در telegram اشتراک گذاری در whatsapp اشتراک گذاری در email