RTX ,GTX ,XT و RX و... در نام گذاری کارت گرافیک به چه معناست؟

از آنجایی که نام‌گذاری انواع کارت‌ گرافیک کمی پیچیده است، به جرعت می‌توان گفت تقریبا تمامی افراد در شناسایی و یا درک آن به مشکل خورده‌اند. اما اگر دلایل نامگذاری این کارت ها و قابلیت های آن را بدانید؛ بطور مثال RTX و یا Ti که در مدل کارت گرافیک آمده اند، به چه معنایی هستند، احتمالا براحتی می توانید هم نام کارت‌ها را به خاطر بسپارید و هم در جست و جو و پیدا کردن کارت گرافیک مد نظر خود موفق شوید. در این مقاله در خصوص روش نامگذاری کارت گرافیک ها و اطلاعات مفید و کاربردی که می‌توان از این مسئله بدست آورد را برای شما توضیح خواهیم داد.

کارت گرافیک چیست؟

اگر بخواهیم توضیح مختصری از کارت گرافیک دهیم، باید ذکر شود که کارت گرافیک قطعه سخت‌افزاری است که وظیفه آن تولید( رندر کردن) تصویر برای مانیتور بوده و این کار را با تبدیل داده یا اطلاعات گرافیکی دیجیتالی به اطلاعات گرافیکی آنالوگ برای دستگاه‌هایی نظیر مانیتور، تلویزیون و ... انجام می‌دهد.

و اما GPU چیست؟! کارت گرافیک دارای پردازنده اختصاصی می‌باشد تا کارهای مربوط به پردازش اطلاعات گرافیکی را انجام و تا حدی از بار مسئولیت پردازنده اصلی(CPU) کاهش دهد. این پردازنده به Graphics Processing Unit یا به اختصار GPU معروف است. بنابراین GPU هسته اصلی یک کارت گرافیک می باشد.

تولید کنندگان عمده کارت گرافیک و GPU

شرکت انویدیا و AMD در حال حاضر بزرگترین تولید کننده های کارت گرافیک کامپیوتر و لپ تاپ و ... می‌باشند. در این مقاله قصد داریم توضیح دهیم که هر دو سازنده هنگام نام‌گذاری محصولات خود از چه الگویی پیروی می‌کنند؛ چرا این کار را به این شکل انجام می‌دهند و چگونه با دانستن نام یک کارت‌ گرافیک، می‌توانید محصول مورد نظر خود را بشناسید.

 مطالعه مقاله "مقایسه جامع AMD و انویدیا" 

نام گذاری کارت گرافیک انویدیا: GTX و RTX و GeForce به چه معنا هستند؟

GeForce

GeForce یک زیر برند یا اصطلاحا ساب برند از انویدیا می باشد. می‌توان گفت کارت گرافیک سری Geforce یکی از پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین چیپ‌ست‌های گرافیکی شرکت انویدیا می‌باشد.

GeForce نام تجاری واحد پردازش گرافیکی (GPU) بوده که از سری GeForce 30، هفده رده طراحی وجود دارد. اولین پردازنده های گرافیکی، GeForceهای مجزایی بودند که برای بردهای گرافیکی add-on و برای بازار بازی های کامپیوتری خاصی طراحی شده بودند و بعدها تنوع خط تولید همه سطوح بازار گرافیکی را پوشش داد.

مخصوص گیمینگ می‌باشد و اغلبِ گیمرها از این کارت گرافیک‌ها استفاده می‌کنند. البته باید اشاره شود که کاربران عادی کامپیوترها تا کاربران حرفه‌ای که نیازمند کارت گرافیکی پرقدرت برای اجرای برنامه‌ها یا بازی‌های سنگین هستند از این نسل کارت گرافیک‌های انویدیا می‌توانند بهره ببرند.

کارت گرافیک GTX

عبارت GTX مخفف عبارت Giga Texel Shader eXtreme می‌باشد. گیمرهایی که به دنبال GPU برای بازی‌های نیمه مدرن هستند، می‌توانند کارت GTX را انتخاب کنند. توجه داشته باشید که کارت‌های GTX انویدیا که قبلا به کارت‌های خانگی و گیمینگ انویدیا اختصاص داشتند، در حال حاضر بیان‌گر نسلی از کارت گرافیک‌های استانداردِ برند انویدیا می‌باشند.

کارت گرافیک RTX

RTX  مخفف Ray Tracing Texel eXtreme است و با GPU های Nvidia Volta- ،Turing- و Ampere عملکرد عالی ارائه داده و به طور خاص از هسته های Tensore(هسته های new RT در معماری Turing و جانشینان بعدی این نسل) در معماریِ خود، برای شتاب ردیابی اشعه استفاده می‌کند. این سخت‌افزار برای ردیابی اشعه یا همان قابلیت Ray Tracing، قادر به پخش حداکثر 10 گیگابایت در ثانیه می باشد. به شما این امکان را می‌دهد در زمان درست و در بالاترین کیفیت بازی کنید. ردیابی اشعه در زمان واقعی تنها به این دلیل امکان‌پذیر است که کارت‌های گرافیکی RTX عملکرد ردیابی اشعه را تا 6 برابر سریع‌تر ارائه می‌دهند.

تکنولوژی DLSS چیست؟

کارت‌های گرافیکی RTX اولین کارت های گرافیکی Tensor هستند که قادر به ارائه بیش از 100 ترافلاپس پردازش AI(هوش مصنوعی) برای سرعت بخشیدن به عملکرد بازی با انویدیا DLSS ( DLSS تکنیکی است که با افزودن واقع‌گرایی بیشتر به یک تصویر دیجیتال و با صاف کردن لبه‌های ناهموار در خطوط منحنی و مورب تصویری واقعی ارائه می دهد) هستند. بنابراین برای کسانی که به دنبال یک پردازنده گرافیکی گیمینگ بوده که برای بازی‌های نسل آینده مناسب است، RTX یک انتخاب عالی می‌باشد.

Ray Tracing چیست و چطور کار می‌کند؟

در دنیای واقعی، اشیا درجات مختلف نوری که دریافت و بازتاب داده و یا آن را می‌شکنند، لذا این امر منجر به دیدن شدن اشیا برای ما خواهد شد. رهگیری پرتو اساساً همین پروسه به صورت برعکس است می‌باشد/ رهگیری پرتو بر شبیه‌سازی حرکت نور در دنیای واقعی و رفتار آن هنگام تعامل با مواد و متریال‌های فیزیکی مبتنی است. به بیان دیگر، از قوانین فیزیک پیروی می‌کند. یکی از نقاط ضعف رهگیری پرتو این است که آنقدر کامپیوترها را به چالش می‌کشاند که برای گرافیک‌ بازی‌های ویدیویی که به صورت Real- Time رندر می‌شوند عملاً ناکارآمد به حساب می‌آید.

تفاوت RTX و GTX

اینها تفاوت‌های اساسی بین دو کارت گرافیک است. به طور کلی RTX  قادر است GTX را در بازی‌های با کیفیت 4K شکست دهد. همچنین با ارائه معماری تورینگ بهبودهای بیشتری را ارائه می دهد و همچنین از Real-Time Ray Tracing و DLSS پشتیبانی می‌کند. اگرچه ممکن است این موارد چشمگیر به نظر برسند، اما اگر به تصاویر اهمیت زیادی نمی‌دهید، دلیل واقعی برای استفاده از کارت RTX وجود ندارد. از آنجا که مانیتورهای 4K بسیار گران هستند و امکان ردیابی اشعه ممکن است نرخ فریم شما را کاهش دهد، GTX عملکرد بهتری در برخی بازی ها در مقایسه با RTX دارد.

1660 و 2030 و 3090 و ... در نام گذاری کارت گرافیک به چه معناست؟

در نام‌گذاری کارت‌های گرافیکی انویدیا، بعد از GTX و یا RTX عددی به عنوان مثال GTX 1660 یا RTX 2080 می‌آید. اما این عدد چهاررقمی چه معناست؟ در این اعداد چهاررقمی باید بگوییم که دو رقم اول اون بر نسل معماری به کار رفته در ساخت GPU کارت گرافیک دلالت دارد. اما دو رقم بعد به چه معناست؟(یعنی عدد "60" بعد 16 که در 1660 می آید) دو رقم آخر فقط نشان دهنده میزان پیشرفته بودن کارت می‌باشد. مثلا کارت گرافیک RTX380 با کارت گرافیک RTX 3090 هردو دارای GPU با یک نوع معماری بکار رفته در ساخت آنها می باشند، اما 3090 مدل پیشرفته تری نسبت به 3080 است. حالا به سراغ پسوند‌های دیگه از انویدیا مانند Ti یا Super می‌رویم! در قسمت بعد این پسوند ها را هم توضیح خواهیم داد. 

کارت های گرافیک دارای پسوند Ti و Super

برخی کارت‌ها دارای حروف اضافه Ti یا Super نیز می‌باشند که فقط به معنای پیشرفته‌تر شدن کارت گرافیک می‌باشد. به عنوان مثال، GTX 1660TI را در نظر بگیرید. می‌توان گفت که کارت‌های دارای پسوند TI، گرافیک سریع‌تری نسبت به موارد بدون این پسوند هستند. به‌طوری که نسخه های Ti دارای هسته های Shader (CUDA) و  VRAM بیشتری می‌باشند و سازندگان تمایل دارند GPU های با ارزش بیشتر و عملکرد بهتر را در خط تولید به این دسته از کارت ها اختصاص دهند.

اگر بخواهیم نسخه Ti و Supper یک کارت گرافیک برای مثال، GTX 1660 Super و 1660 Ti را باهم مقایسه کنیم، می‌توان گفت عملکرد GTX 1660 Super تنها کمی کمتر از Ti 1660 و در حدود 2 درصد می‌باشد. این درحالی است که تفاوت قیمت در آنها با این تفاوت ناچیز، قابل توجه می‌باشد.

نام‌گذاری انویدیا نسبت به AMD کمی ساده‌تر می‌باشد. شرکت انویدیا  وقتی سری GTX 1000 را تولید کرد، به جای اینکه از سری 1100 در نام‌گذاری مدل های بعدی استفاده کنند، به سری 2000 جهش کرد.  (برای خواندن مقاله "راهنمای جامع خرید کارت گرافیک" اینجا کلیک کنید)

کارت های گرافیک با پسوند OC

کارت های گرافیکی غیر OC با سرعتی که توسط سازنده GPU تعریف می‌شود، کار کرده و این در حالی است که کارت‌های گرافیکی OC با سرعت GPU و معماری بالاتر کار می‌کنند. برخی از کارت‌های گرافیکی اورکلاک شده فقط دارای GPU کلاک بالاتری هستند. اما برخی از آنها نیز ممکن است سرعت حافظه بالاتری داشته باشند. میزان اورکلاک موجود در کارت گرافیک OC بستگی به مدل GPU و خنک کننده ارائه شده به آن دارد. این به این دلیل است که برخی از پردازنده های گرافیکی نسبت به سایرین پتانسیل اورکلاک بالاتری دارند. و حتی کارت‌های گرافیک با GPU یکسان می‌توانند پتانسیل یا قابلیت‌های مختلف اورکلاک را داشته باشند.

نام‌گذاری کارت گرافیک AMD(ای ام دی): RX و Radeon و XT و ... به چه معنا هستند؟

همانطور که اکثر شما می‌دانید بزرگترین رقیب انویدیا، AMD می‌باشد و AMD نامگذاری کاملاً متفاوتی برای محصولات خود دارد. این می‌تواند برای افرادی که سعی در مقایسه تفاوت بین کارت‌ها یا ارتقاء از یک برند به برند دیگر دارند، بسیار گیج کننده باشد. از آنجایی که AMD نمی‌خواهد شبیه رقیب خود باشد، کارت‍های گرافیک Radeon کمی متفاوت از کارت‌های گروه GeForce نام‌گذاری شده‌اند. اما طرح نامگذاری AMD در واقع چندان دور از انویدیا نیست!

کارت های گرافیکی Radeon

برند AMD Radeon Software (که در قدیم به نام ATI Catalyst و AMD Catalyst شناخته می شدند) ارائه‌دهنده پکیج‌های نرم افزاری برای آنالیز عملکرد سخت افزارها؛ از جمله کارت‌های گرافیک؛ و درایور ها می باشد. نرم افزارهای AMD Radeon هدفمند در پشتیبانی بلکو های عملیاتی پیاده شده بر پردازنده های گرافیکی و میکرو چیپ های شتاب دهنده APU می باشند.(مقاله مقایسه فناوری های FreeSync و G-Sync را از دست ندهید.)

به زبان ساده، وقتی در مدل یه کارت گرافیک عبارت AMD Radeon را دیدید، به این منظور است که کارت گرافیک از برند AMD می باشد و برای کنترل عملکرد آن می توانید از نرم افزار Radeon بهره ببرید.

کارت های گرافیکی با پیشوند RX

قبلا به طور سنتی، پیشوندهای R3 و R5 برای کارت گرافیک های اولیه و معمولی، R7 برای  کارت های مناسب گیمینگ و R9 برای کارت های پیشرفته استفاده می شد، درواقع, پیروی از این R تعیین می‌کند که کدام بخش بازار را هدف قرار می‌دهد. اما با نام‌گذاری فعلی، همه گرافیک‌ها صرف نظر از بنوع کاربری، RX را به عنوان پیش شماره دارند. به طور مثال، سری Radeon RX نسبت به R6 سری بالاتری دارد. 

GTX بهتر است یا RX؟

یکی از نمونه‌های بارز تفاوت بین این دو برند و نسل، مربوط به مدل های RX 590 و GTX 1660 می باشد که بحث آن در شبکه های اجتماعی داغ هست. احتمالاً بزرگترین تفاوت بین این دو در مصرف برق است، زیرا RX 590 مصرف برق بیشتری نسبت به GTX 1660 دارد. اما شکاف عملکردی بین این دو سخت افزار وجود دارد. GeForce GTX 1660 در بنچمارک های متعدد در سایت های مختلف سخت افزاری PC، به مراتب از Radeon RX 590 بهتر عمل می کند.

کارت های گرافیکی با پسوند X / XT

‌این پسوند برای سریع‌ترین نسخه‌های همان ردیف یا تجدید‌نظر استفاده می‌شود. پسوند XT بیان‌گر مدل‌های تاپ با عملکرد بهتر و سرعت کلاک بالاتر هستند.

منبع